فون سن‏های جنس orius wolff (hem.: anthocoridae) در منطقه‏ ی یزد و بیولوژی سن orius albidipennis reuter با تغذیه از کنه‏‏ ی تارتن توت ‏فرنگی tetranychus turkestani (ugarov & nikolski)

کنه‏ی تارتن توت‏فرنگیtetranychus turkestani (ugarov & nikolski) از آفات مهم گیاهان زراعی، جالیزی، سبزیجات و محصولات گلخانه‏ای در ایران می‏باشد. سن‏های جنس orius (hem.: anthocoridae) به عنوان شکارگرهای موثر کنه‏های تارتن شناخته شده‏اند. اولین گام در استفاده از این سن‏ها در کنترل بیولوژیک، شناسایی گونه‏ی مناسب و بررسی خصوصیات زیستی آنها می باشد. در این مطالعه فون سن‏های orius spp. روی محصولات مختلف کشاورزی در بخش‏هایی از استان یزد در سال‏های 1389 و 1390و بیولوژی سن غالب orius albidipennis در دماهای مختلف، همچنین واکنش تابعی تمامی مراحل رشدی سن با تغذیه از کنه‏ی t. turkestani بررسی شد. نتایج حاصل نشان داد که گونه‏های 1- orius albidipennis (reuter)، 2- orius niger (wolff)، 3- orius pallidicornis (reuter)، 4- orius laevigatus (fiber) و 5- orius vicinus (ribaut) در مناطق بررسی شده فعالیت دارند. مطالعه‏ی بیولوژی سن o. albidipennis نشان داد که طول دوره‏ی رشد پیش از بلوغ این شکارگر در سه دمای 20، 25 و 30 درجه‏ی سانتی‏گراد با تغذیه از کنه‏ی t. turkestani به ترتیب برابر با 54/34، 82/16 و 68/11 روز برای سن ماده و 83/31 ، 1/16 و 89/11 روز برای سن نر بود. میزان مرگ و میر این حشره در سه دمای مذکور به ترتیب برابر با 30، 12/28 و 25/17 درصد بود. طول عمر حشرات ماده و نر در دو دمای 25 و 30 درجه سانتی‏گراد به ترتیب برابر با 22/26، 6/17 و 43/22، 22/13 روز بود. میزان تخم کل حشره ماده در دو دمای مذکور به ترتیب برابر 50 و 39 عدد تخم بود. نرخ ذاتی رشد (rm) این شکارگر در دو دمای مذکور به ترتیب برابر با 124/0 و 165/0 بود. همچنین طول دوره یک نسل o. albidipennis در دو دمای ذکر شده برابر با 59/23 و 375/16 روز بود. واکنش تابعی مراحل مختلف رشدی این سن روی مراحل بالغ کنه‏ی t. turkestani بررسی گردید. متوسط حداکثر میزان تغذیه‏ی مراحل سنین اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم پورگی و حشرات بالغ ماده و نر به ترتیب برابر با 6/9، 23، 8/34، 2/39، 1/48، 4/56 و 1/49 عدد کنه‏ی بالغ ماده بود. واکنش تابعی کلیه‏ی مراحل رشدی مطالعه شده (به جز مرحله‏ی پوره‏ی سن چهارم) از نوع دوم هولینگ بود. مرحله‏ی پوره‏ی سن چهارم واکنش تابعی از نوع سوم هولینگ را نشان داد. نتایج این مطالعه نشان داد که سن شکارگر o. albidipennis دارای سازگاری بیشتری با شرایط منطقه می‏باشد و با توجه به غالبیت آن در استان یزد، به نظر می‏رسد که این گونه نامزد مناسبی جهت استفاده در ‏ پرورش انبوه و رهاسازی برای کنترل بسیاری از آفات در شرایط گلخانه‏ای و غیر گلخانه‏ای باشد. همچنین این سن شکارگر به عنوان یک عامل کنترل بیولوژیک توانایی لازم برای کنترل بیولوژیکی کنه‏ی تارتن t. turkestani را دارد.